Görünüş:
Gösterişleriyle akvaryum balıklarının kralı sayılan diskuslar disk Seklindedirler. Vücutlarındaki gözle kuyruk arasındaki 9 adet koyu renkli dikey çizginin yanında mavi, kırmızı veya yeşil olabilen dalgalı desenleri vardır. Seçici üretim yöntemleriyle çeşitli biçim ve renklerde ırklar türetilmiştir.

Cinsiyet ayrımı:
Cinsiyetler arasında belirgin bir görünüş farkı yoktur. En kolayı üreme dönemlerinde ortaya çıkan üreme tüplerini gözlemektir. Erkeğin sperm tüpü ince ve sivri uçlu, dişinin yumurtlama tüpü ise kalın ve yuvarlak uçludur. Erkeklerin kafalarındaki ve yüzgeçlerindeki mavi desenlerin dişilere göre daha belirgin olduğu söylenir.

Doğal ortamı:
Güney Amerika'daki Amazon nehir sisteminin daha çok asitli kahverengi suları; RioTrombetas'la Rio Negro arasında kalan bölge. Çoğunlukla erimiş minerallerce fakir ve asitli tipik kahverengi su ortamlarında yaşarlar. Bu ortamlarda pH 5,0 - 6,5 arası, toplam sertlik GH ve bikarbonat sertliği KH ise herzaman için 1°nin altındadır dahaçok akıntınınaz olduğu, aralarında saklanabilecekleri kütük, dal ve köklerin bol bulunduğu nehir kollarını tercih ederler. Teritoryal oldukları üreme zamanları dışında çiftler halinde değil, nüfusu 50 bireye varabilen gruplar halinde dolaşırlar.

Beslenme:
Sağlıklı gelişme için çok yönlü beslenme şarttır. Diskuslar için hazIrlanmış özel kuru yemlerin yanında mutlaka canlı yemler de verilmelidir. En sağlıklı canlı yem yavru ve yetişkin tatlı su karidesleridir(artemia). Evde üretilmiş beyaz kurtlar da verilebilir. Tubifex kurtları kesinlikle verilmemelidir; çoğunlukla kirli ortamlardan elde edildikleri için hastalık taşıma riskleri yüksektir. Kıyılmış solucan, karides, midye, yengeç ve morina balığı eti de verilebilir. Bazı disk balığı yetiştiricileri ince kıyılmış sığır kalbi veya ciğerine birkaç malzeme daha ekleyerek ve vitamin katkısı yaparak balıklarına verirler.

Gerekli akvaryum şartları ve bakımı:
Diskus bakımı bilgi ve tecrübe gerektirir. Eğer diskus beslemeyi düşünüyorsanız öncelikle bu konuda yazılmış iyi bir kitabı okumanız gerekir.
GeniS ve çok iyi filtre edilen akvaryumlar gerektirirler. Akvaryumlarının en az 200 litre hacminde ve 50cm yüksekliğinde olması önerilir. Yetişkin bir diskus başın yaklaşık 60 litre su hacmi düşünülmelidir. Yani 6 bireylik küçük bir grup için en az 360 litrelik bir akvaryum gerekir. Balıkların kendilerini daha güvende hissetmeleri için akvaryumun arkası ve en az bir yanı ışık geçirmeyecek bir biçimde boyanmalı veya kaplanmalıdır.
Akvaryum suyu yumuşak veya orta sertlikte olabilir (4°-10° GH). pH'In ise nötrü yani 7,0' ı geçmemesi önerilir. Diskus balıklarının akvaryumlarında nitrit ve nitrat konsantrasyonlarının olabildiğince düşük tutulması son derece önemlidir. Bu yüzden etkin bir biyolojik filtrasyon ve en az haftalık %10-15 oranlarında düzenli su değiSimleri Sarttır. Ideal akvaryum sıcaklığı 28°-30°C arasıdır. Sıcaklık 27°C'nin altına kesinlikle düşmemelidir.
Son derece sakin balıklar olan diskuslar rasbora, kardinal tetra, corydoraslar ve ramirezi, kakadu veya agassizii gibi barışçı cüce çiklitlerle birlikte yaşayabilirler. Melek balıklarıyla bir arada tutulmaları sakıncalıdır; melek balıkları kendilerinin bağışıklı oldukları parazitleri derileri son derece hassas olan diskuslara bulaStırabilirler.
Diskuslar bitkilere zarar vermezler. Akvaryumlarına diskusun gerektirdiği yüksek sıcaklIklarda yaşayabilecek her türlü bitki dikilebilir. Örneğin echinodorus ve anubias türleri.

Üreme:
Diskuslar rastgele çifleşmezler; kendi eşlerini kendileri seçerler. Çiftlerin kendiliğinden oluşabilmesi için en uygun yöntem genç diskusları en az 8'lik bir grup halinde en az 400 litrelik büyük bir akvaryumda beslemektir. Zamanla oluşan çiftlerin sürekli beraber dolaştıkları, yanlarına yaklaşan diğer balıkları kovdukları görülür. Yumurtlamak üzere ağızları ve karınlarıyla sürtünerek bir echinodorus yaprağını veya herhangi bir dik yüzeyi temizlemeye baSlarlar. Bu arada kafalarıyla titreme hareketleri yaparlar. Çiftin renginde bir koyulaşma göze çarpar. Kuyruk tarafındaki son dört dikine çizgi açıkça görülür hale gelir.
Üretim için örnek olarak 60cm x 50cm x 50cm ölçülerinde bir akvaryum uygundur. Filtre olarak hava motoruna bağlı geniSçe bir sünger filtre uygundur. Zamanla sünger filtrenin yüzeyinde oluşan rotiferler yavru diskusların beslenmelerine katkıda bulunurlar. Üretim akvaryumunun suyu son derece yumuşak (0°-1° GH) ve asitik (pH 5,0 - 5,5) olmalıdır. Bu niteliklerdeki suyu hazırlayabilmek için bir ozmoz aleti (saf su elde etmek için) ve turba filtre malzemesi (Torf) kullanılabilir. En uygun sIcaklIk 29°-31°C arasıdır. Çok temiz tutulması gereken üretim akvaryumlarının tabanına kum konulmaz. Yumurtlama zemini olarak genellikle diskuslar için özel yapılmış, yaklaşık 25cm uzunluğunda konik saksılar akvaryum tabanına dikine yerleştirilip silikonla tutturulur.
Çift yumurtlama zeminini seçip ağızları ve karınlarıyla sürtünerek temizledikten sonra dişi dik yüzeyde aşağıdan yukarı doğru yumurtalarını sıralamaya başlar. Bir sıra bittikten sonra erkek de yumurtaların üstünden geçerek spermlerini bırakır. Yumurtlama devresinde filtreyi durdurarak su akıntısını engellemek yumurtaların baSarıyla döllenme şansını yükseltecektir. Bir-iki saat süren yumurtlama işleminin sonucunda dişinin büyüklüğüne bağlı olarak 150 ile 500 arasInda değişen sayılarda yumurta bırakılmış olur.
Yumurtlama bittikten sonra çiftler sırayla yumurtalarının başına geçerek onları yüzgeçleriyle havalandırırlar. Ortalama 60 saat (2,5 gün) sonra yumurtalar açılır. Henüz serbest yüzemeyen yavrular biribirlerine yapışık öbekler halinde dururlar. Ebeveynleri bu öbeklerin yerlerini ara sıra değiştirirler. Yavrular yumurtadan çıktıktan 50-60 saat sonra da serbest yüzmeye başlarlar. Bu devrede anne babalarının deri mukozasıyla beslenmeye başlarlar. Yavruların bir ebeveynin derisini bitirdikten sonra toplu olarak ötekine geçmelerini izlemek son derece ilginçtir. Serbest yüzmeye baSladıktan sonraki ilk haftada bu "diskus sütü" yavrular için ideal besindir. Bu "diskus sütü", derinin üreme hormonlarınca büyümesi hızlanan epidermis dokusunun yanında deride yerleşmiş bakterileri de içerir. Yavrularını besleyen diskusları kesinlikle ürkütmemek gerekir. Strese kapılan diskuslar hormon dengelerinin bozulması sonucu gerekli diskus sütünü üretemezler.
Serbestyüzmeye başladıktan 4-5 gün sonra yavrular yumutadan yeni çıkmış tatlı su karidesi (artemia) larvalarıyla beslenebilirler. Bir süre sonra süzgeçten geçirilmiş ince su piresi de verilebilir ama artemiaya daha bir süre devam edilmelidir. Küçük diskuslar 3-4 hafta sonra yaklaşık 2,5cm büyüklüğe ulaşırlar ve artık anne babalarından ayrılıp bir yetiştirme akvaryumuna alınabilirler. Yavruların sağlıklı gelişebilmeleri için günde en az 4 kez çok yönlü yemleme ve düzenli su değişimleriyle (örneğin günde %10) akvaryumlarının sürekli temiz tutulması şarttır. Yetiştirme akvaryumunun suyunun çok yumuşak ve asitik olması şart değildir; önemli olan temiz ve nitrit/nitrat gibi zehirli azot bileşiklerinden arınmış olmasıdır.